Squat is het verlies van ruimte onder de kiel (under keel clearance, UKC) van een vaartlopend schip vergeleken met wanneer het stil ligt. Het is een hydrodynamische effect waarbij een schip inzinkt en vertrimt, vooral in smal, ondiep vaarwater. Het verhoudt zich kwadratisch met de vaart door het water.
Door squat kan een schip dat in statische toestand voldoende water onder de kiel heeft, tijdens vaartlopen toch aan de grond lopen. Daarnaast beïnvloedt het de manoeuvreereigenschappen bij nauw vaarwater in samenhang met het oevereffect. Zo wordt de draaicirkel groter in ondiep water.
Rondom een schip dat vaart ontstaan drukverschillen doordat het water wordt weggedrongen, terwijl het bij het achterschip opvult. Bij het voorschip en in mindere mate bij het achterschip ontstaat een drukverhoging, terwijl daartussen een drukverlaging optreedt. Dit manifesteert zich in de opgewekte golven rondom het schip. Bij nauw vaarwater is er voor het water dat door het schip verplaatst wordt minder ruimte, zodat deze een nog hogere snelheid krijgt.
Volgens de Wet van Bernoulli daalt de druk bij toenemende snelheid:
waarbij:
Zodra de snelheid stijgt, stijgt de hydrodynamische druk, zodat de hydrostatische druk moet dalen. Hierdoor zinkt het schip in en afhankelijk van de blokcoëfficiënt en de verhouding lengte/breedte vertrimt het schip voor- of achterover, zoals op te maken uit de formule van Romisch. Andere factoren die de squat beïnvloeden zijn de snelheid , de waterdiepte ten opzichte van de diepgang en de breedte van het vaarwater ten opzichte van de scheepsbreedte .
Er zijn verschillende empirische formules voor squat. Squat hangt onder meer af van het Froudegetal voor waterdiepte :
Verschillende empirische formules voor squat | |||
---|---|---|---|
Open water | Nauw water | ||
Hooft (1974) |
| ||
Huuska (1976) |
| ||
Eryuzlu en Hausser (1978) | |||
Barrass (1979, 1981) |
| ||
ICORELS (1980) | |||
Romisch (1989) |
| ||
Eryuzlu et al. (1994) |
| ||
Overseas Coastal Area Development Institute of Japan | |||
Versimpelde formule (Barras) | V: vaart in knopen; CB: blokcoëfficiënt
De formule levert een ruwe benadering die aan de veilige kant blijft. |
Bronnen, noten en/of referenties
|