Віды ўраўненняў стану
Тэрмічнае ўраўненне стану
Тэрмічнае ўраўненне стану звязвае макраскапічныя параметры сістэмы. Для сістэмы з пастаянным лікам часціц яго агульны выгляд можна запісаць так:
. Такім чынам, задаць тэрмічнае ўраўненне стану значыць канкрэтызаваць выгляд функцыі 
Каларычнае ўраўненне стану
Каларычнае ўраўненне стану паказвае, як унутраная энергія выяўляецца праз ціск, аб'ём і тэмпературу. Для сістэмы з пастаянным лікам часціц яно выглядае так:

або, улічваючы, што ціск можна выразіць з тэрмічнага ўраўнення:

Кананічнае ўраўненне стану
Кананічнае ўраўненне ўяўляе сабой выраз для аднаго з тэрмадынамічных патэнцыялаў (унутранай энергіі, энтальпіі, свабоднай энергіі або патэнцыялу Гібса) праз незалежныя зменныя, адносна якіх запісваецца яго поўны дыферэнцыял.
(унутранай энергіі),
(для энтальпіі),
(для энергіі Гельмгальца),
(для патэнцыяла Гібса).
Кананічнае ўраўненне, незалежна ад таго, у якім з гэтых чатырох відаў яно прадстаўлена, змяшчае поўную інфармацыю аб тэрмічных і каларычных уласцівасцях тэрмадынамічнай сістэмы (мяркуецца, што вядомае і вызначэнне тэрмадынамічнай патэнцыялу, такое, як F = U − TS).
Літаратура
- Базаров И. П. Заблуждения и ошибки в термодинамике. — Изд. 2-е, испр. — М.: Едиториал УРСС, 2003. — 120 с.
- Квасников И. А. Термодинамика и статистическая физика. Т. 1: Теория равновесных систем: Термодинамика. Том 1. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М.: УРСС, 2002. — 240 с.
Тэрмадынамічныя станы рэчыва |
---|
| Цвёрдае цела |
Аморфнае • Крышталічнае • Аэрагель (тэмпература плаўлення • сублімацыя) |
---|
| Вадкасць |
Электраліт • Перагрэтая вадкасць • Пераахалоджаная вадкасць • Расплавы (крытычны пункт • тэмпература кіпення) |
---|
| Газ |
Пара |
---|
| Плазма |
Электрамагнітная • Кварк-глюонная • Глазма |
---|
|
Гл. таксама
Звышкрытычная вадкасць •
Выраджанае рэчыва •
Статыстыка Фермі — Дзірака •
Кандэнсат Базэ — Эйнштэйна •
Дзіўная матэрыя •
Ураўненне стану •
Крывая астуджэння •
Квантавая вадкасць •
Тэрмадынамічная фаза •
Фазавы пераход •
Тэорыя катастроф •
Цвёрды гелій •
λ-пункт •
Дысперсныя сістэмы (раствор •
калоід •
грубадысперсная сістэма •
свабоднадысперсная калоідная сістэма (дым •
золі)) •
Тэрмадынамічныя фазы квантавай вадкасці (звышцякучасць •
звышцякучае цвёрдае цела)•
Звычайныя і стандартныя ўмовы
|
|
Тэрмадынаміка |
---|
| Раздзелы тэрмадынамікі |
Пачаткі тэрмадынамікі · Ураўненне стану · Тэрмадынамічныя велічыні · Тэрмадынамічныя патэнцыялы · Тэрмадынамічныя цыклы · Фазавыя пераходы |
---|
| Пачаткі тэрмадынамікі |
Агульны пачатак тэрмадынамікі · Першы пачатак тэрмадынамікі · Другі пачатак тэрмадынамікі · Трэці пачатак тэрмадынамікі |
---|
|
Фізіка (эксперыментальная • тэарэтычная) |
---|
| Асноўныя раздзелы |
Механіка |
---|
|
Класічная механіка · Тэарэтычная механіка · Спецыяльная тэорыя адноснасці · Агульная тэорыя адноснасці · Рэлятывісцкая механіка · Квантавая механіка | | Механіка суцэльных асяроддзяў |
Газадынаміка · Гідрадынаміка · Гідрастатыка |
---|
| Тэорыі |
Тэорыя ваганняў · Тэорыя ўстойлівасці |
---|
| Прыкладная механіка |
Супраціўленне матэрыялаў · Будаўнічая механіка · Нябесная механіка |
---|
| |
Тэрмадынаміка |
---|
| Раздзелы тэрмадынамікі |
Пачаткі тэрмадынамікі · Ураўненне стану · Тэрмадынамічныя велічыні · Тэрмадынамічныя патэнцыялы · Тэрмадынамічныя цыклы · Фазавыя пераходы |
---|
| Пачаткі тэрмадынамікі |
Агульны пачатак тэрмадынамікі · Першы пачатак тэрмадынамікі · Другі пачатак тэрмадынамікі · Трэці пачатак тэрмадынамікі |
---|
| |
Электрадынаміка |
---|
|
Электрастатыка і Электрадынаміка · Магнітастатыка і Магнітадынаміка · Рэлятывісцкая электрадынаміка · Квантавая электрадынаміка | | Электрадынаміка суцэльных асяроддзяў |
Магнітагідрадынаміка · Электрагідрадынаміка |
---|
| |
Ваганні і хвалі |
---|
|
Оптыка |
---|
|
Геаметрычная оптыка · Фізічная оптыка · Хвалевая оптыка · Квантавая оптыка · Нелінейная оптыка · Тэорыя выпускання святла · Тэорыя ўзаемадзеяння святла з рэчывам · Спектраскапія · Лазерная оптыка · Фотаметрыя · Фізіялагічная оптыка · Оптаэлектроніка · Аптычныя прылады | | Сумежныя кірункі |
Акустаоптыка · Крышталяоптыка |
---|
| |
Акустыка |
---|
|
Агульная (фізічная) акустыка · Геаметрычная акустыка · Псіхаакустыка · Біяакустыка · Электраакустыка · Гідраакустыка · Ультрагукавая акустыка · Квантавая акустыка (акустаэлектроніка) · Акустычная фанетыка (Акустыка гаворкі) | | Прыкладная акустыка |
Архітэктурная акустыка (Будаўнічая акустыка) · Аэраакустыка · Музычная акустыка · Акустыка транспарта · Медыцынская акустыка · Лічбавая акустыка |
---|
| Сумежныя кірункі |
Акустаоптыка |
---|
| |
Радыёфізіка |
---|
|
Класічная радыёфізіка · Квантавая радыёфізіка · Статыстычная радыёфізіка |
|
|
| |
Статыстычная фізіка |
---|
|
Статыстычная механіка · Малекулярная фізіка · Фізічная кінетыка | | Фізіка кандэнсаванага стану |
Фізіка цвёрдага цела · Фізіка вадкасцей · Фізіка атамаў і малекул · Фізіка нанаструктур |
---|
| |
Квантавая фізіка |
---|
|
Квантавая механіка · Квантавая тэорыя поля · Квантавая статыстыка · Квантавая оптыка · Квантавая электрадынаміка · Квантавая хромадынаміка |
| |
Фізіка элементарных часціц |
---|
|
Фізіка высокіх энергій · Фенаменалогія элементарных часціц |
| |
Атамная фізіка |
---|
|
Тэорыя атама · Атамная спектраскапія · Рэнтгенаўская спектраскапія · Радыёспектраскапія · Фізіка атамных сутыкненняў |
| |
Ядзерная фізіка |
---|
|
Нейтронная фізіка · Фізіка гіпер’ядраў |
| |
Тэорыя поля |
---|
|
Класічная тэорыя поля · Квантавая тэорыя поля |
|
|
---|
| Прыкладная фізіка |
Хімічная фізіка |
---|
|
Тэрмадынаміка газаў · Тэрмадынаміка раствораў |
| |
Фізіка плазмы · Фізіка атмасферы · Лазерная фізіка |
|
---|
| Звязаныя навукі |
Аграфізіка · Фізічная хімія · Матэматычная фізіка · Астрафізіка · Геафізіка · Біяфізіка · Метралогія · Матэрыялазнаўства |
---|
| Гл. таксама |
Касмалогія · Нелінейная дынаміка |
---|
|
Партал «Фізіка» |
|